องค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงแสดงพุทธดำรัสแก่พระสาวกในครั้งหนึ่ง ก่อนที่เหล่าพระสาวกจะเดินทางไปเผยแผ่พระธรรมว่า “ภิกษุทั้งหลาย ! เราได้พ้นแล้วจากบ่วงเครื่องรึงรัดทั้งปวง ทั้งที่เป็นของทิพย์ ทั้งที่เป็นของมนุษย์ แม้ท่านทั้งหลายก็เช่นกัน ท่านทั้งหลายจงเที่ยวไปในชนบท เพื่อประโยชน์และความสุขแก่ชนเป็นอันมาก ...
จงแสดงธรรมประกาศพรหมจรรย์อันบริสุทธิ์บริบูรณ์สิ้นเชิง สัตว์ทั้งหลายที่มีกิเลสบังปัญญาดุจธุลีในจักษุน้อยมีอยู่ เพราะโทษที่ไม่ได้ฟังธรรมย่อมเสื่อมจากคุณที่จะพึงได้พึงถึง แล้วผู้ตรัสรู้ธรรมจักมีขึ้นตามโดยลำดับ”
แม้กาลสมัยจะล่วงไปยังปรากฏพระธรรมคำสอนที่พระองค์ทรงสอนให้รำลึกเป็นองค์แทนพระองค์ท่าน และข้อมูลอันเกี่ยวเนื่องแห่งพระพุทธสาวก ที่มีการบันทึกไว้มาจนถึงปัจจุบัน ทั้งประวัติปฏิปทาคติธรรมดำเนินแห่งศีล สมาธิ ปัญญาของเหล่าพระพุทธสาวกในครั้งพุทธกาลที่พุทธศาสนิกชนสามารถน้อมนำมาเป็นแบบอย่าง เป็นแรงกำลังใจ เปรียบดั่งดอกบัวที่เตรียมจะผุดพ้นน้ำ และใช้โอกาสอันยากยิ่งที่จะได้มาพบพระพุทธศาสนานี้ ทำที่สุดแห่งธรรมให้ปรากฏแก่ใจตน ๔๑ พระอรหันต์ ที่เป็นเอตทัคคะพระสาวกแห่งองค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า
ทั้งประวัติและเหตุการณ์สำคัญของแต่ละองค์ได้รวบรวลงในหนังสือเล่มนี้แล้ว พระอรหันตสาวกบรรลุธรรมได้อย่างไร อันเป็นการสื่อสารธรรมให้ผู้มุ่งต่อธรรม ได้มีแรงใจ เพิ่มความเพียร มีแบบอย่างในการปฏิบัติ ดั่งที่ครูอาจารย์พระสงฆ์สาวกในปัจจุบันท่านเคยบรรลุธรรมด้วยประกายความมุ่งมั่นแรก จากการอ่านประวัติพระพุทธเจ้าและพระสาวกมาแล้วเช่นกัน สาธุชนทุกท่านจะได้ทราบว่า ท่านเหล่านี้ใช้มรรมธรรมใดที่ทำให้บรรลุธรรมจนสำเร็จ ต้องบำเพ็ญบารมีนานเท่าใดถึงได้เป็นสำเร็จเป็นพระอรหันต์ได้
คำนิยม
หนังสือเล่มนี้ใช้ภาษาที่เข้าใจง่าย มีหลักฐานอ้างอิงจากพระไตรปิฎกและอรรถกถาอย่างสมบูรณ์ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การเขียนวินิจฉัยเกี่ยวกับการเจริญวิปัสสนาของพระมหาสาวกแต่ละรูป จะทำให้ผู้อ่านเข้าใจถึงความหลากหลายในการเจริญวิปัสสนาอย่างมีแบบแผน ไม่ตีความตามอัตโนมติของตนด้วยความรู้เท่าไม่ถึงการณ์
พระคันธสาราภิวงศ์(พระมหาสมลักษณ์ คนฺธสาโร)
รางวัลเสาเสมาธรรมจักร สาขาการแต่งหนังสือพระพุทธศาสนา
หนังสือเล่มนี้เป็นกลไกลหนึ่งที่จะพาเราไปค้นหาพระพุทธเจ้า พระธรรมเจ้า พระสังฆเจ้า ในการศึกษาและฝึกสมาธิ(ในขณะอ่าน)ไปในตัว หวังว่าหนังสือเล่มนี้ จะช่วยทำให้ผู้อ่านเข้าใจและเข้าถึงแนวทางการศึกษาและปฏิบัติตามพระอริยสงฆ์เจ้าที่ท่านได้ข้ามพ้นจากวัฏสงสารไปแล้ว
พระเทพโกศล
เจ้าคณะจังหวัดเชียงใหม่
หนังสือเล่มนี้เป็นหนังสือที่ทรงคุณค่า เหมาะเป็นอย่างยิ่งแก่นักเรียน นิสิตนักศึกษา อาจารย์ ตลอดถึงสาธุชนผู้สนใจกระบวนการบรรลุธรรมของพระมหาสาวก
พระเทพปริยัติ
รองเจ้าคณะจังหวัดเชียงใหม่
หนังสือเล่มนี้ได้แสดงให้เห็นถึงเส้นทางบรรลุธรรมที่พระอรหันตมหาสาวกเหล่านั้นได้กระทำบำเพ็ญมาและพระอรหันตมหาสาวกเหล่านั้นก็คือ “พยานบุคคล” ที่เราจะเห็นผลประจักษ์เมื่อเจริญรอยตาม และบำเพ็ญบุญกุศลกระทำคุณงามความดีอย่างต่อเนื่อง
พระมหาอุเทน ปัญญาปริทัตต์
หนังสือเล่มนี้นอกจากจะเสนอเรื่องราวประวัติของพระสาวกแต่ละองค์แล้ว ยังได้เสนอแนวทางปฏิบัติเพื่อบรรลุธรรมอีกด้วยประเด็นวิเคราะห์การปฏิบัติเพื่อบรรลุธรรมในหนังสือเล่มนี้ ผู้เขียนต้องมีความเพียบพร้อมด้วยความรู้ทางด้านปริยัติและมีความกล้าหาญทางวิชาการมากทีเดียว จึงสามารถวิเคราะห์แนวทางการปฏิบัติเพื่อให้รู้แจ้งอริยสัจ ๔ ได้ การวิเคราะห์แนวทางปฏิบัติของพระอรหันต์แต่ละองค์ ทำให้ทราบว่า ท่านอาศัยวิธีปฏิบัติแบบใดจึงบรรลุธรรมวิเศษนั้นได้ ทำให้หนังสือเล่มนี้ ทรงคุณค่าและมีความต่างจากหนังสือเล่มอื่นๆ ในเรื่องเดียวกันนี้
รศ.เวทย์ บรรณกรกุล